-
1 вәгъдә балдагы
обруча́льное кольцо́ -
2 йөгән балдагы
= йөгән боҗрасы узде́чное кольцо́ -
3 яшь балдагы
-
4 балдак
сущ.1)а) кольцо́, круг ( употребляемый в технике и в быту в различных видах и целях); см. тж. боҗрачалгың корыч, балдаклары көмеш — ( песня) коса́ твоя́ стальна́я, ко́льца её ( для закрепления к косовищу) сере́бряные
пешкәк балдагы — кольцо́ по́ршня ( в двигателе)
су өстендәге балдалар — ко́льца на воде́
2) кольцо́, пе́рстень, коле́чко••бармакка күрә, яр йөрәккә күрә — посл. коле́чко - по па́льцу, возлю́бленный - по се́рдцу
•- балдак бирешү
- балдак салыш -
5 вәгъдә
сущ.1) обеща́ниеул тагын килергә вәгъдә бирде — он дал обеща́ние ещё раз прийти́
2) заро́к, кля́твавәгъдә булсын, авылымны һичкайчан да шәһәргә алмаштырмам — даю́ заро́к, что никогда́ не променя́ю свою́ дере́вню на го́род
3)а) прост. обеща́ние, сло́во, обяза́тельство; посу́лывәгъдәне үтәү — испо́лнить обеща́ние
сеңлем хат язарга вәгъдә бирде — сестра́ дала́ сло́во писа́ть (пи́сьма)
б) кля́тва, обе́ткыз егетне көтәргә вәгъдә бирде — де́вушка дала́ кля́тву ждать ю́ношу
4)а) уст. усло́вленный сро́ккүлмәкне вәгъдәсенә тегеп өлгерү — сшить пла́тье к усло́вленному сро́ку
б) вре́мя, срокбелмәссең, вәгъдә җитсә, бәлки, терелер дә — кто зна́ет, е́сли придёт вре́мя, мо́жет, и попра́вится
•- вәгъдә бирү
- вәгъдә кую
- вәгъдә итү
- вәгъдә кылу
- вәгъдә балдагы
- вәгъдә - иман -
6 йөгән
сущ.; прям.; перен.узда́, узде́чка || узде́чный, уздяно́йатка йөгән кидерү — наде́ть узду́ на ло́шадь
йөгәненнән тотып йөртү — води́ть под уздцы́, (реже: за уздцы́)
әхлак йөгәне — нра́вственная узда́
йөгән әсбаплары — узде́чный набо́р
йөгән бизәкләре — узде́чные (уздяны́е) украше́ния
- йөгән балдагыаты булса, йөгәне табылыр — (посл.) была́ бы ло́шадь, узде́чка найдётся
- йөгән боҗрасы
- йөгән капламасы
- йөгән чугы••йөгән белән әйдәү — тормоши́ть, заставля́ть, заста́вить си́лой
йөгәндә тоту — держа́ть в узде́ (на поводке́)
йөгәнен каты (кыска) тоту — держа́ть на коро́тком поводке́; держа́ть на при́вязи кого-л. (букв. держа́ть пово́дья кре́пче, покоро́че)
йөгәнне кулдан ычкындыру — дать во́лю, пусти́ть на самотёк
йөгәннән тотып бару — руководи́ть, верхово́дить; дава́ть направле́ние (букв. вести́ под уздцы́)
йөгәннән ычкыну — распоя́саться (букв. освободи́ться от узды́)
-
7 йөгән боҗрасы
-
8 контакт
сущ.1) тех. конта́кт (соприкосновение, соединение) || конта́ктныйкүчмә контакт — подви́жный конта́кт
контактларны чистарту — зачи́стка конта́ктов
контакт ачкычы — конта́ктный ключ
контакт балдагы — конта́ктное кольцо́
2) перен. конта́кт (деловая связь, тесное общение)экономик контактлар — экономи́ческие конта́кты
•- контактта булу -
9 яшь
I прил.1) молодо́й, ю́ныйяшь кеше — молодо́й челове́к
яшь гармоньчы — молодо́й (ю́ный) гармони́ст
яшь эзтабарлар — ю́ные следопы́ты
2) малоле́тнийяшь балалар — малоле́тние де́ти
3) перен. молодо́й, нео́пытный; зелёный; желторо́тыйсин яшь әле мине өйрәтергә — ты ещё зе́лен, что́бы меня́ учи́ть
4) неста́рый, молодо́й, зелёныйяшь чикләвек агачы — молодо́й оре́шник
яшь кычыткан — молода́я (до цвете́ния) крапи́ва
5) молодо́й, неда́вно возни́кший, неда́вно образова́вшийсяяшь оешма — молода́я организа́ция
6) молодо́й, нео́пытныйяшь укытучы — молодо́й учи́тель
яшь язучы — молодо́й писа́тель
7) в знач. сущ.; мн. яшьләра) молоды́е (лю́ди), молодёжь, ю́ношество, молодо́е (подраста́ющее) поколе́ние || молодёжныйяшьләр кичәсе — молодёжный ве́чер
б) молоды́е, молодожёны, новобра́чные•- яшь әни- яшь ботак
- яшь егет
- яшь килен
- яшь кияү
- яшь терлек
- яшь урман
- яшь хатын
- яшь чырайлы••яшь акыл — нео́пытная голова́, неискушённый ум
яшь каләм — о молодо́м писа́теле
II сущ.яшь чак - җүләр чак — мо́лодо - зе́лено
год (род.; мн. лет)сиңа ничә яшь — ? ско́лько тебе́ лет?
балага бер яшь тулды — ребёнку испо́лнился год
яше күп тә, акылы юк — лета́ми вы́шел, а умо́м не дошёл
өлкән яшьтә — в пожило́м во́зрасте
- яше чыкканагачның яшен билгеләү — определи́ть во́зраст де́рева
- яше узган
- яше тулу
- яше чыгу
- яше узу
- яшь сызыгы
- яшь балдагы III сущ.слеза́күздән яшь чыкты — на глаза́х вы́ступили слёзы
яшь бөртеге — слези́нка
яше чишмәдәй ага — льёт слёзы в три ручья́
••яшь сыгу (яшь түгү) — проли́ть (пусти́ть) слезу́
яшьне эчкә йоту — глота́ть слёзы
-
10 яшь сызыгы
= яшь балдагы бот. годи́чное кольцо́ ( на дереве) -
11 балдак
1. эфес;балдагы алтын ак албарс фольк. меч с золотым эфесом;2. костыль;балдак менен жүрөт он ходит на костылях;балдактарын такылдатып кирип келди он вошёл, стуча костылями;балдактарын таянып, жөнөп калды он пошёл, опираясь на костыли;3. подставка под руку у охотников с ловчей птицей; на руку без подставки (может сделать только очень сильный человек);4. синьцз. один из видов узора на паласной попоне;балдак ур- то же, что кулач ур- (см. кулач 1).
См. также в других словарях:
балдак — 1. Кашсыз йөзек. Гомумән, һәртөрле йөзек 2. күч. Боҗра; түгәрәк, әйләнә 3. Көнкүрештә һәм техникада кулл. тор. алка. БАЛДАК САЛЫШ – Йөзек салыш 3. Нәрсәнең. б. кыска җиң, балак сыман ялганма өлеше оек балдагы, бияләй балдагы БАЛДАК БАЛДАК – с.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Татар жыры — Татар җыры Жанр эстрада, поп музыка Годы проведения 1999 настоящее время Страна … Википедия
баббит — Кургашның бакыр һәм сөрмә катнаш эретмәсе (ышкылучан өслекләрнең ашалуын киметү өчен кулл.). Баббиттан коелган деталь, подшипник балдагы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
